Steekproeven zijn zeer belangrijk bij onderzoek. De manier waarop je personen uitnodigt om deel te nemen aan je onderzoek heeft grote gevolgen voor de kwaliteit van je resultaten. Na het lezen van dit blog begrijp je waarom.

Wat is een steekproef?

Als niet de hele populatie, maar slechts een deel ervan meedoet aan je onderzoek, dan is er sprake van een steekproef. De mensen die deelnemen aan je onderzoek vormen de steekproef. Stel dat je inzicht wilt krijgen in de wensen en behoeften ten aanzien van een nieuw supermarktproduct. Alle mensen die boodschappen doen, vormen dan samen de populatie. Laten we zeggen: alle inwoners van heel Nederland in de leeftijd van 18 tot 65. Het is uiteraard onmogelijk om de gehele populatie, die uit miljoenen mensen bestaat, te enquêteren. Je kunt slechts een deel van de populatie ondervragen. Dit deel van de populatie, de groep mensen die je enquête uiteindelijk invult, vormt je steekproef. Onderzoeken met behulp van een steekproef bespaart tijd en geld en geeft een betrouwbaar resultaat indien de steekproef representatief is en groot genoeg.

Waarom is steekproeftrekking van belang?

Op basis van de onderzoeksresultaten naar aanleiding van de steekproef wil je conclusies trekken die gelden voor de hele populatie (generaliseren). Alleen als je op de juiste manier een steekproef trekt en de steekproef groot genoeg is, kun je redelijk betrouwbare uitspraken doen over de gehele populatie.

Stel dat je al jouw Facebookvrienden vraagt je enquête over het supermarktproduct in te vullen, dan leidt deze wijze van steekproeftrekking tot een systematische vertekening (bias): Je steekproef bestaat dan niet uit een willekeurige greep uit alle Nederlanders van 18 tot 65, maar uit studenten in Amsterdam van 22 tot 28 jaar. Je steekproef vormt dus geen goede afspiegeling van de populatie (is niet representatief). Deze groep jonge, hoogopgeleide mensen met een laag inkomen heeft immers heel andere wensen en behoeften dan ‘de gemiddelde Nederlander’. De gemiddelde mening in je steekproef verschilt van die van de populatie als geheel (vertekening, oftewel bias). Op basis van de resultaten van deze steekproef kun je geen betrouwbare uitspraken doen over de wensen en behoeften van Nederlanders van 18 tot 65 jaar.

Denk eens mee met het volgende voorbeeld: Je bent nog bezig met je onderzoek naar het supermarktproduct. Je wilt niet alleen studenten in je steekproef, dus je gaat met enquêtes op straat staan. Je staat een zaterdagmiddag voor een supermarkt aan de grachtengordel van Amsterdam enquêtes uit te delen. Ga voor jezelf eens na welke vertekeningen hier zouden kunnen optreden: Hoe is het gesteld met de leeftijd, het opleidingsniveau, het inkomen en de levensstijl van mensen die hun boodschappen doen in een luxe, hippe, biologische supermarkt aan de gracht? Verschillen hun wensen en behoeften van die van andere Nederlanders?

Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Eindhoven, Leiden of Rotterdam. Je bent van harte welkom.

Aanmelden voor een kennismakingsgesprek

Bronnen

Van der Pligt, J., & Blankers, M. (2013). Survey-onderzoek. De meting van attitudes en gedrag. Amsterdam: Boom Lemma.

Baarda, D. B., & De Goede, M. P. M. (2006). Basisboek methoden en technieken. Handleiding voor het opzetten en uitvoeren van kwantitatief onderzoek. Groningen: Wolters-Noordhoff.