De representativiteitstoets voor de steekproef van je scriptie-onderzoek

‘Representativiteit’ is een begrip waar je aandacht aan besteedt in je bespreking van de onderzoeksmethoden van je scriptie. Het heeft betrekking op de steekproef en zegt iets over de kwaliteit van je veldonderzoek. De scriptiespecialisten van Studiemeesters leggen uit waarom representativiteit belangrijk is en hoe je een representativiteitstoets uitvoert.

Het belang van representativiteit

Representativiteit is een belangrijk aspect om te bespreken bij je onderzoeksmethoden, omdat je op basis van de resultaten van een steekproef uitspraken wilt doen over de populatie. Dat heet ‘generaliseren’. De generaliseerbaarheid van je resultaten is afhankelijk van de mate waarin de samenstelling van je steekproef een goede afspiegeling vormt van de samenstelling van de populatie. Stel dat je onderzoek doet naar de wensen en behoeften met betrekking tot de content van de website van Voetbal International. In dat geval moet je goed letten op de verhouding tussen mannen en vrouwen onder bezoekers van de website. In de steekproef wil je een vergelijkbare verhouding, zodat de uitkomsten van je steekproefonderzoek generaliseerbaar zijn.

Representativiteitstoets voor kwantitatief onderzoek

In kwantitatief onderzoek kun je representativiteit toetsen met een representativiteitstoets, ook wel homogeniteitstoets of aanpassingstoets genoemd. Het gaat bij deze toets om een kruistabel met in de ene kolom de steekproefverdeling van een variabele, en in de andere kolom de populatieverdeling (zie tabel 1). Vervolgens toets je met een chi-kwadraattoets of de steekproefverdeling van deze variabele significant afwijkt van de populatieverdeling. De waarden van je steekproefverdeling komen uit je eigen data-set. De populatiewaarden haal je uit een ander onderzoek of rapport, bijvoorbeeld eerder onderzoek van je opdrachtgever, een publicatie van een branchevereniging of een rapport van het CBS of CPB. De waarde van de populatie voer je handmatig in in SPPS. Als de uitslag van de chi-kwadraattoets significant is (p<0,05), dan is je steekproef niet representatief voor deze variabele en kun je op basis van jouw steekproefonderzoek geen geldige uitspraken doen over de onderzoekspopulatie.

Tabel 1. Voorbeeld van een kruistabel voor een homogeniteitstoets

Geslacht Steekproef Populatie

Man 62% 74%
Vrouw 38% 26%
Totaal 100% 100%


Wil je op de juiste wijze onderzoek uitvoeren? Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Eindhoven, Leiden of Rotterdam. Je bent van harte welkom.

Aanmelden voor een kennismakingsgesprek