Je weet al wat je te weten wilt komen en welke vragen je wilt stellen (zo niet, lees deze blogpost over het opstellen van interviewvragen), maar nu komt het spannendste gedeelte: het afnemen van het interview. Succesvol een interview afnemen is al minder ingewikkeld als je onderstaande stappen volgt en je je aan de Luisteren-Samenvatten-Doorvragen-techniek houdt.
De start
Als het goed is heb je op voorhand reeds afspraken gemaakt over het maken van geluidsopnamen, het eventuele anonimiseren van de interviews en de eventuele wens van de geïnterviewde om zelf nog inzage te hebben in de uitwerking van het interview. Ben je dat onverhoopt vergeten, stem dat dan nu af en noteer dit voor jezelf.
Begin positief: heet de geïnterviewde van harte welkom, bedank hem/haar voor het feit dat hij/zij tijd vrij heeft willen maken en laat jezelf enthousiast uit over jouw onderzoek en dit specifieke interview. Vertel kort wat de context van je onderzoek is en hoe dit interview bijdraagt aan de beoogde kennis. Dit kun je voorbereiden totdat je het uit je hoofd kent, maar breng het spontaan. Ga eventueel in op het verloop van het interview, indien nodig, bijvoorbeeld als er een opdracht/experiment bij komt kijken.
Je houding
Je houding in het gesprek is neutraal, oordeelvrij, open en geïnteresseerd. Er mag best een grapje worden gemaakt, maar houd het serieus. Bedenk goed: er mogen stiltes vallen. Vaak, als je even stil blijft nadat de geïnterviewde geantwoord heeft, volgt er nog een belangrijke toevoeging. Laat hem/haar dus altijd uitpraten. Oefen, als dat nodig is, een aantal keer met het laten vallen van stiltes in een normaal gesprek en kijk of je dit jezelf een beetje eigen kunt maken.
Mocht de geïnterviewde veel praten en afwijken van het beoogde topic, dan kun je dit corrigeren door bij te sturen middels gerichte vragen. Je kunt bijvoorbeeld tussendoor een concrete ja/nee-vraag poneren alvorens je doorgaat op het hoofdonderwerp. Wees niet bang om te onderbreken als iemand ratelt over heel iets anders dan jouw topic; je zult niet de eerste zijn die dat doet en zo bewaak je jouw tijd én die van de geïnterviewde. Blijf wel te allen tijde vriendelijk en geduldig.
Het is niet erg als iemand je niet meteen begrijpt. Je mag best even zoeken naar een andere formulering of een volgende vraag. Ook is het prima om even de tijd te nemen om te controleren of je alle punten bent nagegaan op je afvinklijst. Als jij het antwoord van de geïnterviewde niet begrijpt, geef dat dan ook vriendelijk aan. Wees vooral nieuwsgierig.
Luisteren – samenvatten – doorvragen
1. Luisteren
Idealiter neem je het gesprek op (indien men toestemming geeft). Dit is handig na afloop van het interview, maar stelt jou tevens in staat om tijdens het interview met je volle aandacht te luisteren naar wat de persoon vertelt, omdat je niet mee hoeft te schrijven. Ben jij juist iemand die aandachtiger luistert wanneer je aantekeningen maakt, doe dit dan evengoed (bijvoorbeeld op je vragenlijst). Je kunt dit een paar keer oefenen met een medestudent en nagaan wat het beste voor jou werkt. Goed luisteren is erg belangrijk!
Check steeds tussen twee vragen door welke aspecten van je vragenlijst beantwoord zijn en kruis die af wanneer je zeker bent dat dit onderwerp voldoende besproken is. In dat geval hoef je daar dus geen vraag meer over te stellen en op deze manier voorkom je herhaling en tijdverspilling.
2. Samenvatten
Als de geïnterviewde over een (deel van een) topic is uitgepraat en je hebt een aantal aspecten op je afvinklijst behandeld, is het tijd voor een interventiemoment: het samenvatten. Je vat de globale mening over het topic(deel) samen in je eigen woorden, waarbij je jouw interpretatie geeft van wat de geïnterviewde zojuist gezegd heeft. In je achterhoofd houd je daarbij de te beantwoorden deelvraag. Zodoende kun je nagaan of je het antwoord goed begrepen hebt en of jouw (bij je onderzoek passende) bewoordingen ook aansluiten bij wat de geïnterviewde over het topic wilde zeggen.
Een voorbeeld: “Als ik u goed begrijp, vindt u het product handig en een echte verrijking van uw keukengerei, ziet het er mooi uit, maar vindt u de prijs te hoog en zou u het om die reden niet kopen. Klopt dat?” De geïnterviewde krijgt dan nog de kans om hier correcties of aanvullingen op te geven. Ook voelt hij/zij zich gehoord doordat hij/zij merkt dat je aandachtig hebt geluisterd en zijn/haar mening belangrijk vindt.
Als een bepaald antwoord in de formulering van de geïnterviewde erg lang of ingewikkeld was, kun je ook direct daarna parafraseren wat diegene zojuist zei, ter verificatie.
3. Doorvragen
Wanneer je door de samenvatting binnen dit topic tot de kern bent gekomen, kun je voor het antwoord specifieke verdiepende ‘doorvragen’ stellen, zoals “Welke prijs zou u er wél voor betalen?”
Ook kun je een mooie brug slaan naar een volgend topic, bijvoorbeeld het uiterlijk of de identiteit van het product. “U vindt het product er dus mooi uitzien. Zou u specifieker kunnen beschrijven wat u van het uiterlijk van het product vindt?” Zorg dat je iemands antwoord als een filmbeeld voor je kunt zien: dan pas is het helder genoeg.
De afronding
Wanneer je alle topics bent langsgegaan, loop je de vragenlijst nog eens goed door om te zien of er niet nog ergens een concreet antwoord op een bepaald gebied ontbreekt. Je hebt nu nog de kans om essentiële informatie voor het beantwoorden van je deelvragen te verkrijgen.
Als je alle informatie hebt, dan kun je dat prima aangeven bij de geïnterviewde. Vraag of hij/zij nog iets toe te voegen heeft aan wat jullie allemaal besproken hebben.
Tot slot
Vraag tot slot of hij/zij het interview als prettig en nuttig heeft ervaren. Eventuele suggesties kun je meenemen bij de volgende interviews. Bedank de geïnterviewde voor zijn/haar tijd en moeite.
Heel veel succes!
Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Dat kan op een van onze locaties, telefonisch of online. We helpen je graag verder!