Ouders van studerende kinderen voelen zich vaak machteloos als ze zien dat het niet goed loopt met de studie. Ze zien dat hun zoon of dochter niet voldoende punten haalt of lage cijfers scoort. Ze zien een dochter die de hele dag weggooit met sociale media en games, of een zoon die verstijfd van de stress naar de universiteit gaat. Ze willen graag helpen, maar let op: veel hulp werkt averechts! Speciaal voor bezorgde ouders hebben we hieronder een aantal tips verzameld van Kinge Siljee, de meest ervaren studiebegeleider van Nederland en auteur van het boek Studieontwijkend gedrag de baas en Je scriptie de baas.
1. Ontdek waar het door komt
Dus uw kind haalt geen punten, of onvoldoendes. Waardoor komt dat? Om daarachter te komen, zult u in gesprek moeten met uw zoon of dochter. Vraag met een open blik waarom hij of zij denkt dat de studie tegenvalt. Vraag wel: “Waardoor denk je dat het niet goed lukt?”, en niet: “Denk je zelf ook niet dat de studie wat te hoog voor je gegrepen is?” Neem de antwoorden serieus, en vraag door als hij of zij met vage of ontwijkende antwoorden komt. Leg uit dat u probeert te ontdekken wat er aan de hand is, en dat het geen kruisverhoor is. Leg uit dat u samen met hem of haar het probleem wilt oplossen, en dat het niet uw bedoeling is om te straffen. Wees u er ten slotte van bewust dat uw zoon of dochter door de stress van de studie een laag zelfbeeld kan hebben. Als hij of zij zegt: “Ik kan deze studie niet aan”, wuif dat dan niet weg (neem alles serieus!), maar besef wel dat dat ook een momentopname kan zijn.
2. Breng in kaart wat er aan de hand is
Nu kunt u samen met uw kind een schema maken: wat is er aan de hand? Vermijd daarbij alle negatieve kwalificaties, zelfs als uw kind daar zelf mee komt. Negatieve kwalificaties zijn bijvoorbeeld: “Ik ben lui”, “Ik ben niet slim genoeg”, “Ik ben te chaotisch”. Deze kwalificaties zijn niet alleen slecht voor het zelfbeeld van uw zoon of dochter, ze zijn ook nog eens defaitistisch: ze communiceren de boodschap “Wat je bent, kun je immers niet veranderen, dus geef het maar bij voorbaat op”.
Goede alternatieven zijn voorhanden. In plaats van “Ik ben lui” kun je zeggen: “Ik ben niet gemotiveerd om aan de slag te gaan”. Welke oorzaak dat heeft, kunt u dan samen uitzoeken:
– Vindt hij of zij de studie leuk?
– Of is het moeilijk om aan de slag te gaan in een wereld vol afleidingen?
– Is hij of zij bang om te beginnen?
– Overheerst twijfel de motivatie dusdanig, dat hij of zij er de brui aan geeft?
Ook “Ik ben dom” is een negatieve kwalificatie die vermeden moet worden. Vraag liever:
– “Welke kennis mis je nu nog?”
– “Kom je tijd tekort om je opdrachten goed te doen en je tentamens te leren?”
– “Op welk vlak zou je bijgespijkerd willen worden?”
– “Waar moeten we meer tijd voor inruimen?”
3. Zoek samen naar passende oplossingen
Zodra u en uw zoon of dochter weten wat er aan de hand is, kunt u samen op zoek gaan naar passende oplossingen. Misschien heeft hij of zij een rustige studieplek nodig. Of misschien wil hij of zij meer aansluiting bij studiegenoten. Wellicht werkt hij of zij te veel bij een bijbaantje. Misschien heeft uw zoon of dochter een keer goed nieuws nodig, of een compliment. Kies samen de oplossing die past bij het probleem.
4. Blijf een veilige haven
Als de studie niet loopt zoals gehoopt, ontstaat er vaak spanning tussen ouders en hun studerende kinderen. Maar of uw zoon of dochter nu thuis woont of niet: bij u moet uw kind zich geborgen en geaccepteerd kunnen voelen, of hij of zij nou tienen haalt en twee masters afrondt, of tobt met de studie. Zodra uw zoon of dochter u gaat mijden, de telefoon niet meer op durft te nemen, niet meer over de studie durft te beginnen, liegt, of ruzie met u maakt, heeft de studie de verhouding tussen u en uw kind verstoord. Dan is het tijd om goed met elkaar te praten, en externe hulp inschakelen zou dan de beste oplossing zijn. Dit kan begeleiding bij Studiemeesters zijn, maar soms is ook een gesprek met een psycholoog of de huisarts nodig. Stress van een mislukkende studie is namelijk al zwaar genoeg voor uw kind zónder het wegvallen van de basisveiligheid van het ouderlijk contact.
5. Steun, maar neem niks over
Fouten maken en omgaan met de consequenties daarvan hoort bij opgroeien. Veel ouders willen dolgraag hun kind door een lastige periode helpen. Daardoor hebben zij vaak de neiging om ook bij volwassen kinderen taken over te nemen: het maken van de planning, het uitvoeren van opdrachten, contact opnemen met de opleiding, enzovoorts. Dat is intuïtief: u wilt uw zoon of dochter de ellende besparen, en deze intentie maakt u een goede ouder. Maar voor uw kind is het heel slecht: hij of zij leert niet van fouten, leert niet op eigen benen te staan, en zelf te kiezen welke acties hij of zij moet ondernemen om de eigen problemen op te lossen. Tenzij uw zoon of dochter een functiebeperking heeft die dat aspect moeilijker maakt (denk aan een handicap of ziekte), kunt u beter uw kind zelf aan de slag zetten met oplossingen.
Daarbij kunt u zijn of haar oplossingen natuurlijk wel faciliteren. Het is helemaal prima als hij of zij elke dag even belt om te zeggen wat het plan is, als dat helpt. Als uw kind wil dat u een opdracht doorleest, is daar natuurlijk niets op tegen. Maar laat het initiatief bij hem- of haarzelf.
6. Wat u nooit moet doen
Een aantal zaken die u niet moet doen:
– Boos worden. De consequenties van het mislukken van de studie zijn namelijk voor uw kind, niet voor u.
– Uw kind zeggen dat hij of zij het niet kan, te lui is, of te dom.
– Het maken van opdrachten die uw kind had moeten doen.
– Meegaan naar afspraken met docenten op hogeschool of universiteit. Dat wordt daar doorgaans niet gewaardeerd!
– Uw kind straffen of belonen voor resultaten – beloon inspanningen!
– Uw kind tegenspreken als hij of zij een bepaalde oplossing wil proberen.
7. Creëer rust, schakel hulp in
Het inschakelen van hulp, zoals die van Studiemeesters, kan verrassend goed uitpakken. Niet alleen voor uw zoon of dochter, maar ook voor u: het geeft rust dat er mogelijkheden zijn om het probleem op te lossen!
Lees nu ook het artikel Zo kom je van je uitstelgedrag af dat verscheen in de Volkskrant van 20 februari 2020.
Studiebegeleiding op maat past altijd. Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Eindhoven of Leiden. Uiteraard bieden we onze begeleiding ook online aan. We helpen je graag verder!