Studeren is voor veel studenten een intensief proces waarin zij zich dikwijls stuurloos en aan het lot overgelaten voelen. Dit zorgt er op zijn beurt voor dat studenten gedemotiveerd raken, veel stress ervaren en mogelijk hun studie niet afmaken. Van studenten wordt verwacht dat zij grotendeels zelfstandig werken tijdens hun studie, maar hoe begeleid je je eigen studieproces effectief? Dat kan door middel van zelfregulerend leren. Studiemeesters legt uit wat zelfregulerend leren inhoudt en hoe je dat het beste kunt aanpakken.
Wat is zelfregulerend leren?
Zelfregulatie wordt omschreven als het bewust aansturen van je gedrag. Toegepast op het leerproces van studenten betekent dit dat studenten die zelfregulerend leren bewust energie steken in het begeleiden van hun eigen leerproces. Meerdere onderzoeken laten zien dat studenten die hun eigen leerproces goed reguleren, effectiever en efficiënter studeren.
Het effectief reguleren van je eigen studiegedrag bestaat uit drie fases.
Fase 1: Forethought (planning)
De eerste fase van zelfregulerend leren is de forethought-fase, ofwel de planningsfase. In deze fase analyseert een student allereerst de taak; dit kan bijvoorbeeld het leren voor een tentamen, het maken van een essay of het maken van opdrachten zijn. Vervolgens stelt de student doelen op om de taak succesvol af te ronden. Een valkuil hierbij is dat studenten vaak geneigd zijn té algemene doelen op te stellen. Het doel ‘ik wil mijn tentamen halen’ biedt geen houvast; iedereen wil zijn tentamen halen, maar die constatering brengt je niets verder! De doelen die studenten tijdens de forethought-fase opstellen, dienen dan ook specifiek te zijn en zich te richten op de korte termijn. Daarbij is het dikwijls verstandig om een algemeen doel op te splitsen in kleinere doelen. Een boek dat voor het tentamen geleerd moet worden, kan bijvoorbeeld worden onderverdeeld in hoofdstukken. De student bepaalt vervolgens per doel hoe dit specifieke doel bereikt kan worden en hoeveel tijd hiervoor nodig is. Wees ook hier specifiek in en zeg dus niet iets als ‘ik ga morgen studeren’, maar stel voor jezelf vast hoe laat je begint, wat je precies gaat doen om de opdracht te voltooien en op welke tijd je klaar bent voor de rest van de dag.
Fase 2: Performance (prestatie)
Wanneer de forethought-fase afgerond is en je dus je doelen hebt gesteld en hebt bepaald hoe je ze gaat bereiken, kun je beginnen met de taak. Dat is de tweede fase van het zelfregulerend leren: de performance-fase, ofwel prestatiefase. Twee soorten processen zijn erg belangrijk om in deze fase je eigen studieproces effectief te begeleiden. Ten eerste zijn dat de self-controlprocessen, waarin je de tijdens de forethought-fase opgestelde strategieën ook daadwerkelijk gebruikt om het doel te behalen. Dit omvat leerstrategieën, zoals het groeperen van vergelijkbare elementen in je leerstof, maar ook strategieën die het gemakkelijker maken aandacht en energie op het studeren te richten. Denk hier bijvoorbeeld aan studeren op een rustige plek of aan het uitzetten en wegleggen van de telefoon tijdens het studeren. Het tweede belangrijke proces tijdens de performance-fase is zelfobservatie. Dit betekent dat je als student tijdens het studeren actief bijhoudt waneer jij het effectiefst studeert en onder welke omstandigheden jij minder goed studeert. Deze informatie kun je vervolgens gebruiken om onder zo ideaal mogelijke omstandigheden te studeren.
Fase 3: Zelfreflectie
Wanneer de prestatiefase voorbij is, na een dag studeren, volgt de derde fase: die van de zelfreflectie. In de zelfreflectiefase beoordeel je als student eerst in hoeverre jouw dagdoel behaald is. Vervolgens wijs je specifieke en concrete oorzaken toe aan het wel of niet behalen van je doel. Dat laatste is erg belangrijk, omdat het grotendeels bepaalt hoe gemotiveerd je bent voor volgende studiemomenten. Wanneer het niet behalen van een doel enkel toegeschreven wordt aan zoiets vaags als ‘eigen onkunde’, leidt dat er waarschijnlijk toe dat je de volgende keer minder gemotiveerd bent om te gaan studeren en het dus ook sneller opgeeft.
Conclusie
Als je deze drie fases van zelfregulerend leren bewust doorloopt, dan stuur je voortaan je eigen leergedrag aan en begeleid je dus je eigen leerproces. Je zult effectiever en efficiënter kunnen studeren.
Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier. Je kunt je ook direct aanmelden voor een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek in Amsterdam, Leiden, Eindhoven of Rotterdam. Je bent van harte welkom.