Ooit kwam Marieke, studente kunstmatige intelligentie, zuchtend en steunend mijn spreekkamer binnen. “Ik heb ernstige sog,” zei ze, alsof ze leed aan een ernstige ziekte. “Gisteren heb ik weer de hele dag mijn tijd verdaan met grappige foto’s van katten en filmpjes van vallende mensen.”

Marieke was duidelijk ongelukkig met haar uitstelgedrag. Ze was zelfs zo ongelukkig dat ze dacht dat ze een zware aandoening had die haar dwong om naar YouTube en blogs te surfen.

Gelukkig voor Marieke is studieontwijkend gedrag geen ziekte – althans, geen chronische. Ze was binnen twee maanden dankzij een intensieve training weer prima op weg en ze is inmiddels afgestudeerd. Ze had eerder moeten ingrijpen, vindt ze nu: het had haar minstens een jaar stress en uitloop gescheeld.

Ongeveer tachtig procent van de Nederlandse studenten geeft toe weleens studieontwijkend gedrag te vertonen. Waarom ontwijken studenten massaal hun studietaken? En: valt daar iets aan te doen, zoals in het voorbeeld van Marieke?

Soggen

Studieontwijkend gedrag (sog) is een term die zo ingeburgerd is geraakt dat je mensen vaak de afkorting ervan hoort gebruiken als werkwoord. Van de zomer heb ik het nog gezien: in het park nam een meisje dat al een uur zuchtend tekeningetjes zat te maken op haar studieboek haar telefoon op met: “Hai. Alles goed? Ik zit te soggen.” Maar niet alleen in het park wordt ‘gesogd’. Loop bijvoorbeeld eens door een drukke bibliotheek: je ziet Facebook op alle laptops, je hoort alle smartphones constant trillen door Ping- en WhatsApp-berichten.

Eigenlijk is het vreemd gedrag. Iemand gaat naar de bibliotheek om aan de slag te gaan, neemt zich ook voor om de hele dag hard te werken, maar doet uiteindelijk heel weinig. Hoe kan dat?

Uitstelgedrag

Studieontwijkend gedrag is volgens psychologen onderdeel van een groter probleem: uitstelgedrag. Je neemt je voor om iets te doen, maar in plaats daarvan doe je iets anders, terwijl je wel met je hoofd bij je oorspronkelijke klus zit. Echt ontspannen ben je dus niet, maar je krijgt ook niks voor elkaar. Ook werkende mensen hebben er last van: de belastingpapieren worden niet op tijd ingeleverd, werknemers staan te kletsen in de koffiehoek, het strijkgoed blijft liggen en de dakgoot wordt maar niet ontstopt.

De plaats van de uitgestelde taken wordt vaak ingenomen door andere kortdurende werkzaamheden die een bepaalde kortetermijnbehoefte bevredigen. Een kort level van een spel uitspelen, bijvoorbeeld, bevredigt je behoefte aan afleiding en aan snel succes. E-mail en Facebook checken bevredigt je behoefte aan een snelle afleiding van sociale aard. Stofzuigen bevredigt je behoefte aan controle over je leefomgeving.

Uitstelgedrag is niet aangeboren. Het komt vaker voor in welvarende landen, waar de schade van uitstelgedrag vaak financieel te compenseren is. Wat meer studieschuld, een overstromende regenpijp, een boete door een te late aangifte: eigen schuld, dikke bult; spreek wat spaargeld aan en het negatieve effect is opgelost. Daarentegen zal een inwoner van een arm land die zijn gezin moet voeden met de oogst van zijn land het zaaien natuurlijk niet uitstellen. Zo verklaren psychologen althans dat het verschijnsel een typisch probleem is van welvarende landen.

Uitstelgedrag is schadelijk

Desondanks is uitstelgedrag, en dus ook studieontwijkend gedrag, wel heel schadelijk. Ten eerste wordt er simpelweg minder werk verzet door uitstellende werknemers, raken daken lek door verstopte dakgoten en worden er boetes uitgeschreven voor mensen die te laat zijn met hun belastingaangifte. Een econoom durft desgevraagd geen nauwkeurige schatting te geven van de financiële schade die door uitstelgedrag wordt veroorzaakt, maar hij vermoedt dat het totaalbedrag gemakkelijk in de miljarden loopt – en dat voor Nederland alleen.

Dan is er natuurlijk nog andere schade. Onderzoek toonde aan dat uitstellende studenten ongezonder zijn dan niet-uitstellende studenten: ze slapen slechter, eten minder gezond en hebben een slechtere band met hun ouders, waarschijnlijk omdat ze vaker liegen over hun slechte prestaties. Uitstellers hebben vaak ook minder zelfvertrouwen. Daarnaast halen ze veel lagere cijfers en doen ze minder vaak een vervolgopleiding. Bovendien stoppen uitstellers vaak voortijdig met hun studie. Genoeg redenen om er iets aan te doen!

Stop met uitstellen. Studiemeesters helpt studenten vooruit. Met onze begeleiding studeer je sneller, beter en relaxter. Wie wij zijn en wat we precies doen? Dat lees je hier.